Hier met een coach over praten geeft de antwoorden die wellicht anders luiden dan cliënten vooraf hadden gedacht. Neem die meneer die vast van plan was om door te dringen tot de top van het bedrijf waar hij werkte, en die een coach inschakelde om hem daarbij te helpen. Halverwege het coachingstraject gooide hij het roer totaal om, omdat hij er achter kwam wat hij werkelijk wilde. Nu werkt hij met kansarme jongeren. En dat allemaal omdat hij zich met hulp van buitenaf voor het eerst afvroeg wat hij werkelijk wilde.  

Niet altijd leidt een coachingstraject tot dergelijke radicale carrièreswitches. Vaker leert zo’n traject mensen omgaan met niet ideale of soms domweg lastige omstandigheden. Doordat bijvoorbeeld veel bedrijven in hoogconjunctuur moeite hebben met het aantrekken van geschikt personeel moet het werk af en toe worden uitgevoerd met te weinig mensen. Die mensen worden daardoor geconfronteerd met een (hopelijk tijdelijk) hogere werkdruk, en hiermee omgaan kunnen ze leren tijdens een goed coachingstraject. Iedereen ervaart werkdruk immers weer anders, en met de juiste coach komen werknemers tot oplossingen die goed passen bij hen.  

Een goed gesprek

Heb je hiervoor wel een coach nodig? Zulke gesprekken kun je immers prima voeren met je vrienden. Echter, die twee zaken – goede coaching en vriendschap – staan soms op gespannen voet met elkaar. Stel, een vrouw heeft een probleem met of op haar werk: het liefst zou ze per direct van baan wisselen. In vriendschappen is men geneigd het met elkaar eens te zijn en te zeggen: ‘Ja, je hebt gelijk, je kunt beter weggaan.’ Met andere woorden: die vriend reikt haar een kant-en-klare oplossing aan. Een goede coach zal dat nooit doen; die zal samen met haar op zoek gaan naar haar eigen oplossingen. Dat kan bijvoorbeeld door een spiegel voor te houden of andere instrumenten aan te reiken waarmee ze haar probleem kan oplossen of beheersbaar kan maken. Daarnaast kan ze bijvoorbeeld tot de conclusie komen dat ze voorlopig beter op haar werkplek kan blijven zitten, omdat ze daar nog best veel kan leren.  

Idealiter zou coaching een integraal onderdeel vormen van het personeelsbeleid. Het zou niet alleen moeten worden ingezet bij ingrijpende levensgebeurtenissen als een scheiding of bij overlijden, maar ook bij kleinere vraagstukken. Zo’n coachingstraject geeft mensen immers een scherper beeld van zichzelf. Vragen als: ‘Wie ben ik, en wat wil ik over 10 jaar?’, ‘Ik zit nu op een startersfunctie, maar waar wil ik eigenlijk naar toe groeien binnen dit bedrijf?’, kunnen geadresseerd worden. Als mensen deze vragen zelf kunnen beantwoorden, kunnen ze hun carrière naar hun hand zetten. Dan zijn ze ook minder bevattelijk voor stress en burn-out en heeft de werkgever meer gemotiveerde en tevreden medewerkers. 

De perfecte match

De keuze voor een coachingstraject is pas een eerste stap. Lastiger is het vinden van de meest geschikte coach. Vaak krijgen mensen een coach toegewezen, of ze gaan af op de mening van een vriend of collega: ‘Ik heb zelf heel goede ervaringen gehad met deze mijnheer of mevrouw. Misschien zou jij die ook eens moeten proberen.’ Echter, de keuze van een coach is net zo persoonlijk als de keuze voor een broek: die moet je niet alleen naadloos passen maar ook nog eens goed aansluiten op jouw persoonlijke smaak. Daarom heeft Gingermood in samenwerking met de Universiteit van Amsterdam (UvA) vragenlijsten ontwikkeld waarmee cliënten die een coach zoeken worden gekoppeld aan de coach die het beste bij hen past.  

Die vragenlijsten zijn er voor zowel de coach als de cliënt die een coach zoekt. De antwoorden op deze vragenlijsten matchen cliënten en coaches op basis van maar liefst 500 variabelen. Dan gaat het niet alleen om praktische aspecten als leeftijd, geslacht en afstand, maar ook om persoonlijke waarden die op elkaar moeten aansluiten en om stijlen waarmee mensen het beste nieuw gedrag kunnen leren en/of nieuwe inzichten krijgen. Sommige cliënten hebben bijvoorbeeld behoefte aan praktische informatie als timemanagement en stressreductie. Anderen zijn meer gebaat bij een directieve aanpak (‘Ik zie jou dit gedrag vertonen, en dat heeft dat effect’). Hoe meer een coachingstraject is afgestemd op de cliënt, hoe beter en sneller ook de resultaten. De perfecte match maken tussen een coach en een coach-zoekende is dus niet een kwestie van fingerspitzengefühl of afgaan op adviezen van de omgeving. Het effect van coaching is sneller en effectiever als de match op een wetenschappelijk verantwoorde manier tot stand wordt gebracht.  

Dickey Pronk, directeur Gingermood

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Gingermood.